کد مطلب:47098 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:26

گنجینه پرسمان » قرآن

در آية سوم سورة نساء مي فرمايد: اگر نمي ترسيد كه عدالت بين همسرانتان پايمال كنيد، چهار زن مي توانيد بگيريد. بعد آمده است كه هرگز نمي توانيد عدالت را رعايت كنيد. آيا اين اختلاف در قرآن است؟

با توجه به معناي آيه سوم سورة نساء و آيه 129 همين سوره معلوم مي شود كه اين دو آيه با هم اختلاف ندارند. مراد از عدالت در آيه سوم عبارت است از رعايت عدالت در امور زندگي از قبيل هم خوابگي و وسايل زندگي و رفاه و آسايش كه رعايت اين امور در اختيار انسان است و كاملا ممكن مي باشد.

مقصود از عدالت در آيه 129 عبارت است از رعايت عدالت در حريم قلب و عواطف انساني. شك نيست كه عدالت در محبت هاي قلبي خارج از قدرت انسان است، از اين رو در آيه غير ممكن شمره شده است. كاملا روشن است كسي نمي تواند محبت خود را كه عواملش در بيرون وجود او است، از هر نظر تحت كنترل در آورد، به همين دليل رعايت اين عدالت را خداوند واجب نشمرده است. پس در آيه سوم كه دستور عدالت داده شده، مراد عدالت در امور زندگي است و در آيه 129 كه عدالت را غير ممكن شمرده ، منظور عدالت در محبت هاي قلبي است. بنابراين هيچ گونه منافاتي بين دو آيه به چشم نمي خورد. پيامبر اسلام (ص) محبت قلبي كه به حضرت خديجه و ام سلمه داشت، نسبت به عايشه و حفصه نداشت ، چون خصوصيات اين زنان با هم متفاوت بوده و مربوط به پيامبرنمي شده است، ولي با اين وجود در مسايل زندگي چنان رعايت عدالت مي فرمود كه حتي به هنگام بيماري در خانه يكي از همسران خود نمي ماند، بلكه نوبت را رعايت مي كرد.

حضرت علي (ع) روزي كه متعلق به يكي از دو همسرش بود، حتي وضوي خود را در خانة ديگري نمي گرفت.(1)

نخستين كسي كه اختلاف بين دو آيه مزبور را مطرح كرد، ابن ابي العوجا از ماديين معاصر حضرت صادق (ع) بود كه از هشام بن حكم سؤال كرد و هشام نتوانست جواب او را بدهد، از اين رو از كوفه به مدينه رفت و از حضرت صادق (ع) مسئله را سؤال نمود، حضرت همين جواب را فرمود.

هنگامي كه هشام اين جواب را به ابن ابي العوجا داد، گفت كه اين پاسخ از تو نيست و بايد براي شخص عالم تر از تو باشد. (2)

پي نوشت ها :

1 - تفسير نمونه، ج3، ص 255 و ج4، ص 154 و 155.